Verslaafd aan neusspray? Zo verhelp je het!
Neusspray is een handig middeltje dat helpt tegen een verstopte neus. Maar al na enkele dagen loop je het risico dat dit middel tegen je gaat werken. Je neus raakt dan juist verstopt door de neusspray. Je hebt steeds meer nodig om je neus open te houden. Zo ontstaat een verslaving, die nog behoorlijk lastig is om te doorbreken. Artsen denken dat er in Nederland misschien wel honderdduizenden mensen verslaafd zijn aan een neusspray.
Soorten neussprays en hun werking
Het lijkt zo’n onschuldig middel, de neusspray. En zolang je het houdt bij spray met een zoutoplossing is dat ook het geval. Maar kies je voor een neusspray met medicatie, dan moet je beter opletten hoe vaak en hoe lang je dit gebruikt.
Neussprays kunnen een grote hulp zijn bij een verkoudheid of hooikoorts. Raakt het neusslijmvlies geprikkeld door bacteriën, stof, kleine deeltjes of allergenen, dan zwelt het neusslijmvlies op en wordt er meer slijm geproduceerd. Dit kan de ademhaling belemmeren, zodanig dat ademen door de neus niet of nauwelijks meer lukt. Met een neusspray maak je de luchtweg weer open.
De volgende neussprays kun je bij de drogist, supermarkt of apotheek kopen:
Zoutoplossing
Neusspray met steroïden
Antihistamine neusspray
Neusspray met oxymetazoline
Neusspray met zoutoplossing
Deze neusspray bevat enkel water met zout, natriumchloride. Het lichaam bevat dit zelf ook, waardoor het een natuurlijk middel is. Het zout zorgt ervoor dat het slijm dunner wordt, het laat daardoor gemakkelijker los. Dit helpt binnen korte tijd om vrijer te ademen. Sprays met zoutoplossing hebben vrijwel geen bijwerkingen, behalve als je overgevoelig bent voor het gebruikte conserveermiddel.
Neusspray met steroïden
Deze sprays bevatten corticosteroïden. Ze worden vooral ingezet bij mensen die chronisch last hebben van een verstopte neus, bijvoorbeeld bij allergieën. De corticosteroïden helpen de zwelling in de neusholten te verminderen. Deze neussprays zijn alleen verkrijgbaar op doktersrecept. Je hebt ook kans op bijwerkingen:
Prikkerig of branderig gevoel in de neusholtes
Keelirritatie
Niezen
Bloedneus
Droge neus
Hoofdpijn
Beïnvloedt smaak- of reukzin
Infecties aan oog of neus
Neusspray met antihistamine
Heb je last van allergieën, dan zijn neussprays met antihistaminica een optie. Deze spray blokkeert de histamine H1-recepteroren in de neusslijmvliezen en de ogen. Hierdoor wordt een allergische reactie voorkomen en zul je minder last hebben een verstopte neus, niezen en jeuk. Ook deze sprays hebben bijwerkingen:
Vermoeidheid
Duizeligheid
Wazig zien
Bloedneus
Kan reuk- of smaakzin beïnvloeden
Neusspray met xylometazoline
Een groot aantal merken neussprays bevatten xylometazoline. Ze zijn gewoon vrij verkrijgbaar en erg populair omdat ze snel en effectief werken. Bij een neusverkoudheid is, zoals gezegd, het neusslijmvlies gezwollen en wordt er teveel slijm geproduceerd. Xylometazoline heeft als effect dat het de bloedvaatjes vernauwt, ontstekingen vermindert en daardoor ook de slijmproductie doet afnemen.
Hierdoor komt er natuurlijk snel meer ruimte om te ademen en dat voelt een stuk prettiger aan. Een neusverkoudheid is vaak storend, je voelt druk op de holtes en vooral als je gaat slapen (wanneer je gaat liggen) krijg je geen adem meer. Daarom kan een neusspray een grote hulp zijn om toch maar genoeg rust te krijgen. Toch hebben neussprays met xylometazoline ook bijwerkingen:
Misselijkheid
Branderig, prikkend gevoel in de neus
Droge neus
Niezen
Hoofdpijn
Duizeligheid
Het ontstaan van een verslaving aan neusspray
Het is de neusspray met xylometazoline die een verslaving kan veroorzaken. Je zou deze neussprays niet langer dan 7 dagen achter elkaar moeten gebruiken. Dit staat ook in de bijsluiter vermeld, maar de meeste mensen lezen deze niet, of nemen de melding niet serieus. Maar je kunt heel gemakkelijk verslaafd aan neusspray raken en het kan ernstige gevolgen hebben.
Na langer gebruik van de neusspray krijg je last van een tolerantie voor het middel xylometazoline. Je lichaam raakt eraan gewend. Dat gaat als volgt: Je spuit met de neusspray, de haarvaatjes krimpen. Echter is het zo, dat de haarvaatjes hier aan wennen. Als je stopt met het gebruiken van xylometazoline, moeten de bloedvaatjes weer wennen aan het feit dat de stof niet meer wordt toegediend. Het neusslijmvlies zwelt weer op.
Omdat je neus toch weer verstopt raakt, zul je waarschijnlijk de spray weer gaan gebruiken, maar je hebt er steeds meer van nodig. En je hebt misschien niet door, dat het middel ondertussen de oorzaak is geworden van je klacht. Zelfs zonder verkoudheid, houd je een verstopte neus. Helaas lukt het de meeste mensen niet om dit verband te zien en blijven ze sprayen, waardoor hun lichaam afhankelijk blijft van het middel. Ze zijn in een vicieuze cirkel terecht gekomen en zijn verslaafd aan neusspray.
Stoppen met xylometazoline is niet zo gemakkelijk. Stop je met het gebruik, dan krijg je direct weer een verstopte neus, waardoor je niet vrij kunt ademen. Daarnaast kun je nog last krijgen van bijvoorbeeld hoofdpijn, keelpijn, druk op de sinussen, niezen en moeite met ademhalen.
De risico’s van neusspray verslaving
Een of twee keer per dag een neusspray gebruiken, gedurende korte tijd, kan geen kwaad. Maar het is geen onschuldig middel. Ben je eenmaal verslaafd aan neusspray, dan wordt deze te lang gebruikt en meestal ook te vaak. Het komt echt voor dat mensen een heel potje neusspray verbruiken gedurende de dag. Dit heeft een schadelijk effect op je gezondheid.
De mogelijke risico’s van overmatig gebruik van neusspray:
Beschadiging van het neusslijmvlies, vergelijkbaar met een wond op je huid.
Het neusepitheel kan zelfs verdwijnen. Dit kan herstellen, maar kan meerdere maanden duren.
Littekenvorming in de neus, wat kan leiden tot irritaties, uitdroging en neusbloedingen.
Chronische verstopte neus
Mogelijk verlies van reukzin
Chronische infectie van het slijmvlies
In geval van gebruik tijdens zwangerschap: verminderde doorbloeding van de placenta
Verslaafd aan neusspray? Zo kom je er vanaf!
Dat het lastig is om te stoppen met het gebruiken van neusspray, komt voornamelijk omdat je direct je vervelende klachten terugkrijgt. Je neusslijmvlies zwelt op en wel zodanig dat je echt geen adem meer kunt halen door je neus. Je voelt je benauwd en dit kan ook ‘s nachts heel intens zijn. Het lukt niet om in slaap te vallen, of om door te slapen. Het lijkt dus, alsof je niet zonder de spray kunt.
Toch zullen deze gevolgen langzaam verdwijnen. Het is wel zo, dat hoe langer je de spray hebt gebruikt, hoe langer het zal duren voor je neusslijmvlies zich herstelt. Het vergt dus wel inzet en doorzettingsvermogen om van je verslaving af te komen. Hier zijn drie methodes die je kunt gebruiken om te stoppen:
1. In een keer stoppen
Ben je nog niet zo lang verslaafd aan neusspray, dan is cold turkey stoppen een optie. Je neusslijmvlies zal binnen een week tot 10 dagen slinken, waardoor je vanzelf weer vrij kunt ademhalen. Je zou in de tussentijd een neusspray met een zoutoplossing kunnen gebruiken, om te kijken of dit helpt om het slijm te verdunnen. Met deze spray loop je niet het risico op verslaving en je kunt hem daarom veilig gebruiken.
2. Neusspray verdunnen
Voor deze methode heb je een neusspray nodig in een hervulbaar flesje. Gebruik de spray zoals je gewend bent, maar als het flesje voor de helft leeg is, vul je deze bij met zout water (of een neusspray met zoutoplossing). Deze spray gebruik je nu de komende dag(en), tot deze weer half leeg. Dan vul je het flesje weer bij met zout water.
Op deze manier vervang je langzaam de spray met xylometazoline door een zoutwateroplossing. Je kunt langzaam afbouwen (doe dit in je eigen tempo) en je lichaam krijgt de tijd om gewend te raken aan een spray zonder het middel. Je kunt zoutwaterspray veilig blijven gebruiken of hier na verloop van tijd ook mee stoppen.
3. Afbouwen per neusgat
Een andere mogelijkheid is om het sprayen maar aan een kant te stoppen. Spray je ene neusgat met xylometazoline, maar doe dit niet aan de andere kant. Je zou daar wel een zoutoplossing bij kunnen gebruiken. Het voordeel is dat je in ieder geval vrij kunt blijven ademen met één neusgat. Is je ene neusgat gewend aan een leven zonder neusspray, dan kun je daarna het andere neusgat doen.
4. Gebruik van neusspray met steroïden
Heb je erg moeite om te stoppen, dan kun je eventueel via de huisarts een recept krijgen voor neusspray met corticosteroïden. Dit remt de ontstekingen en helpt het neusslijmvlies te slinken. De spray werkt niet direct, maar na twee dagen kun je het effect merken. Je zult dus wel een dag of twee last hebben van een verstopte neus. Dan mag je zeker niet je neusspray met xylometazoline nemen, want dan werken de steroïden niet. Als je hier doorheen komt, kan de spray met steroïden helpen om je verslaving te doorbreken.
Neusverkoudheid voorkomen
Het beste zou het natuurlijk zijn als we geen neusverkoudheid meer zouden krijgen. Dat dat goed mogelijk is, weten veel mensen niet. Een belangrijke veroorzaker van verkoudheid, griep en allergieën is chronische hyperventilatie. De Russische arts Konstantin Buteyko deed in de vorige eeuw onderzoek naar de gevolgen van een te snelle en diepe ademhaling. Hij kwam erachter dat het grootste deel van de bevolking hier last van heeft.
Chronische hyperventilatie is een aandoening die gevolgen heeft voor het hele lichaam. Doordat je te diep en te snel ademhaalt, krijg je een tekort aan CO2 en dat leidt weer tot een tekort aan zuurstof in de cellen. In dit artikel kun je meer lezen over hoe dit precies in zijn werk gaat. Het uiteindelijke gevolg is, dat veel lichamelijke processen verstoord raken.
Het kan je immuunsysteem verzwakken, waardoor je vaker verkouden wordt of griep krijgt. Het kan astma en een vergrote gevoeligheid voor allergieën veroorzaken. Dit zijn natuurlijk aandoeningen waarbij je een verstopte neus krijgt en gemakkelijk naar de neusspray grijpt.
Kiezen voor een natuurlijke methode tegen neusverkoudheid
Als je inziet dat de achterliggende oorzaak van een verstopte neus chronische hyperventilatie is, kun je ook begrijpen dat een neusspray de symptomen wel bestrijdt, maar de oorzaak niet wegneemt. Het zou beter zijn om die oorzaak aan te pakken. Dat kan door de Buteyko ademhaling te leren.
Dokter Buteyko ontwikkelde een manier van ademhalen die rustig en kalm is, waarbij je voldoende zuurstof opneemt om alle lichamelijke systemen weer in balans te krijgen. Iedereen kan deze ademhaling leren met een goede training. Je kunt merken dat je lichaam zich herstelt, chronische klachten, zoals verkoudheid, worden minder en je komt beter in je vel te zitten. Het is een natuurlijke manier van zorgen voor jezelf die bij je lichaam past. Belast je lichaam niet met chemische middelen, maar ondersteun het met een lichaamseigen techniek, die voorkomt dat je medicatie nodig hebt.
Wil jij deze nieuwe ademhalingstechniek onder de knie krijgen? Bij Ademlab bieden we een training aan voor particulieren, zowel op locatie in Amstelveen, als online via Skype of Appear.in.