De essentie van de Buteyko Ademhaling Methode

Waarom zou je dat willen?

De ontdekking van Buteyko

• Adem door je neus en
• Adem minder

  Het begin: onze fysiologie

  Ziekte is een verstoring van de homeostase, het zelfregulerende proces waarbij biologische systemen hun stabiliteit bewaren door zich aan te passen aan de omstandigheden. Dit aanpassen gebeurt door communicatie tussen de weefsels en organen via het zenuwstelsel of door chemische stimulatie. De hypothalamus in het zenuwstelsel registreert dat de homeostase uit balans is en zet de chemie in ons lijf aan het werk, de zogeheten chemische stimulatie. De chemische stimulatie gebeurt via transmitters. Transmitters die via het bloed worden vervoerd heten hormonen en transmitters die verschillende delen van het zenuwstelsel met boodschappen verzorgen, worden neurotransmitters genoemd. 
  Op deze manier worden onder ander de zuurgraad, het zuurstofgehalte, de bloeddruk, de suikerspiegel en de osmoregulatie (hoeveelheid opgeloste stoffen) gereguleerd.
   
  Volgens de theorie van Buteyko ontstaat ziekte wanneer het evenwicht, de balans, in het metabolisme verandert. Deze verandering ontstaat door onze reactie op stress. Onze reactie is namelijk dat we meer gaan ademen. We gaan hyperventileren en dit verstoort de balans tussen gassen. We krijgen meer zuurstof in de longen en tegelijkertijd minder CO2.  
   

  De ademhaling in lekentermen

  Voordat we ingaan op specifieke onderdelen van de ademhaling eerst kort hoe onze ademhaling werkt.
   
  In het hele lichaam heb je zuurstof nodig. Niet alleen in de longen, maar overal vanaf de hersenen tot aan je kleine tenen, heb je zuurstof nodig. De longen zijn van levensbelang. Net als het hart en de hersenen.
   
  De lucht die je inademt gaat via je mond of neus naar de luchtpijp. Deze vertakt zich in twee bronchiën en deze komen uit in onze longen, waar ze verder vertakken in kleine pijpjes en uiteindelijk in heel veel kleine longblaasjes.
   
  De luchtpijp loopt van je neus naar je longen. Onze luchtpijp is van binnen bekleed met slijm en met kleine trilhaartjes. Deze beschermen je longen door ingeademde stofjes of om bijvoorbeeld beschuitkruimels weer af te voeren naar buiten. 
   
  De longblaasjes geven de ingeademde zuurstof af aan het bloed. Het bloed brengt de zuurstof overal in het lichaam. Het duurt zeven seconden voordat de ingeademde lucht in het lichaam gebruikt kan worden in bijvoorbeeld je hersenen of je kleine teen. 
   
  De bronchiën zijn de kleine buisjes in je longen. Aan de buitenkant zit glad spierweefsel. Dit spierweefsel trekt samen bij een uitademing en ontspant bij een inademing. Op deze manier adem je wel 20.000 keer per dag. 
   
  Om elk longblaasje zitten haarvaten en daar wordt de zuurstof overgenomen door het bloed en verder vervoerd naar het lichaam. Als het bloed weer terugkomt bij de haarvaten in de longblaasjes halen deze CO2 uit het bloed. Via een uitademing blaas je deze CO2 naar buiten.

  De fysiologie van onze ademhaling

  Hemoglobine

  Hemoglobine is een proteïne in het bloed en heeft als functie het zuurstof door het lichaam te vervoeren. Hemoglobine houdt het zuurstof vast wat door de longblaasjes in het bloed komt. De meeste zuurstof in het bloed zit vast aan het hemoglobine. 
  Als je heel hard gaat ademen lukt het nog steeds niet om meer zuurstof in je bloed en in het hemoglobine te krijgen. De verzadiging van het hemoglobine is namelijk bijna altijd tussen 95% en 100%. Er kan dus nauwelijks zuurstof bij. 

  Cruciale rol van CO2 in afgifte van zuurstof

  Het nadeel van dat harde ademen is dat je veel CO2 verliest, dat blaas je namelijk uit. Verlies van te veel CO2 is nadelig omdat zonder aanwezigheid van CO2 het hemoglobine de zuurstof niet los kan laten. Als het bloed (lees hemoglobine in het bloed) minder zuurstof afstaat komt er ook minder zuurstof bij de cellen in je lichaam. Hoe meer CO2 we kwijtraken, des te minder zuurstof losgelaten wordt door ons bloed aan ons lichaam en organen.
   
  Daarom is CO2 geen afvalstof. CO2 zou je kunnen zien als reststof waarmee ons lichaam het systeem reguleert en in balans houdt. Ons lichaam blaast namelijk het teveel aan CO2 uit bij uitademing. Op deze manier houdt ons lichaam het CO2-niveau op peil. 
  Dit merken we bijvoorbeeld wanneer we ons inspannen en we zwaarder gaan ademen.
   
  Als wete veelCO2 verliezen doordat we te veel ademen zal ons lichaam er alles aan doen om terug te keren naar het evenwicht. We worden duizelig, door gebrek aan zuurstof in de hersenen, en uiteindelijk zal ons lichaam ervoor zorgen dat we minder gaan ademhalen doordat we letterlijk flauwvallen. 

  Het Bohr Effect

  Al in 1904 ontdekte Christian Bohr dat CO2 invloed heeft op het loslaten van zuurstof door het bloed. Wanneer er namelijk te weinig CO2 aanwezig is wordt de band tussen CO2 en zuurstof in het bloed zo sterk dat zuurstof niet meer losgelaten wordt door het bloed. Bij een niveau van 3% CO2 in het bloed laat het bloed niet langer zuurstof los en gaan we dood. Zo belangrijk is dus een correct niveau van CO2.
  Wij reageren op acute stress door voor een korte periode meer te ademen en daarna herstellen we weer naar het niveau van evenwicht. 
  Een probleem ontstaat wanneer we langdurig onder stress staan. Dan verstoren wij langdurig het evenwicht tussen de gassen (o.a. CO2 en O2) en ontstaat een constante verstoring waar onze fysiologie zich op aan past. In moderne medische boeken is het niveau van CO2 altijd gesteld op 6.5%. Recentelijk is dit naar beneden bijgesteld naar 5.5% CO2.
   
  In 50 jaar tijd is de medisch norm met 1% naar beneden bijgesteld. Dit mag je vrij drastisch noemen. Normaal was 6.5%! Bij 3% gaan we dood.  Nu hebben wij chronische stress en stellen we de norm gewoon bij naar 5.5%, een daling van 1%. 
   

  Dit past overigens in een trend van het aanpassen van biometrische normgetallen aan de empirische gegevens. Nog niet zo lang geleden vonden we een pols-hartslag van 50 tot 60 gemiddeld. Deze is bijgesteld naar 60-70, omdat we constateren dat de moderne mens een hogere pols heeft. Dit geldt ook voor onze bloeddruk en zelfs voor onze temperatuur. 

  We monitoren bloeddruk, pols, temperatuur vrij strikt en je arts vindt het belangrijk om in te grijpen als we afwijken van de norm. Behalve die ene norm, het ademvolume, hier kijkt niemand naar. Professor Buteyko wel en constateerde dat zieke mensen veel meer ademen van waaruit hij de ademhaling verder is gaan onderzoeken.

  Ademhaling en Stikstofoxide (NO)

  In de tijd dat dr. Buteyko zijn methode introduceerde was stikstofmonoxide (NO of stikstofoxide) bij hem onbekend. Pas later ontdekte wetenschappers dit molecuul. NO werd in 1992 door de redactie van het blad Science uitgeroepen tot “molecuul van het jaar”. In 1998 ging de Nobelprijs voor Fysiologie en Geneeskunde naar drie Amerikaanse farmacologen voor hun onderzoek naar NO als een signaalmolecuul in het cardiovasculaire systeem.
  Daarna heeft dit molecuul heel veel meer aandacht gekregen. Buteyko wist tijdens het ontwikkelen van zijn ademhalingstechniek niet, dat zijn Ademhalingsmethode zorgt voor aanmaak van NO. 

  Na de ontdekking van stikstofoxide heeft de farmaceutische industrie miljarden verdiend door stikstofoxide te verwerken in een pil en gebruik te maken van haar effect op vaatverwijding ook in specifieke onderdelen van het menselijk lichaam. Viagra werd een groot commercieel succes. Een kaskraker van jewelste, tussen 1.5 en 2 miljard dollar omzet per jaar vanaf 2003. In plaats van Viagra gebruiken kun je ook goed leren ademen.

  Stikstofoxide houdt het glad spierweefsel soepel. Glad spierweefsel bevindt zich rond de bloedvaten, darmen, hart, longen en alle andere organen die onder invloed staan van ons autonome zenuwstelsel. Stikstofoxide wordt bij inademing door de neus aangemaakt in de sinussen (neusholtes). Stikstofoxide speelt een rol bij de communicatie tussen cellen. Zonder stikstofoxide zouden we niet kunnen slapen, leren of pijn voelen. Het gladde spierweefsel zorgt voor een vernauwing of verwijding van je bloedvaten. Daarmee is neusademhaling van invloed op de werking van je longen en jouw vasculaire systeem. NO is dus van belang bij het ontspannen van glad spierweefsel. 
  Bovendien neemt de hoeveelheid zuurstof in het bloed toe, wanneer de aanwezigheid van stikstofoxide toeneemt. Door stikstofoxide wordt de hartspier en vaatweefsel soepel. Dat is de reden dat bij hartfalen mensen nitroglycerine onder tong krijgen. Stikstofoxide werkt tevens desinfecterend op de lucht in de longen en het gaat ontstekingen tegen in ons bloed. 

  Is het de ziekte die maakt dat je meer ademt of is het overmatig ademen dat ziek maakt? 

  In geval van astma: is het de ziekte astma die ervoor zorgt dat je meer gaat ademen of leidt het vele ademen tot astma?
   
  Leidt allergie tot mondademhaling of leidt ademen door de mond tot allergieën?
  Iemand die veel praat is uitgeput na een dag praten. Dit komt niet alleen door de inspanning (mentale component). De uitputting is het gevolg van een foutieve ademhaling. Is dus het gevolg van een verhoging van de ademhaling door praten.
  Er is een relatie tussen ademhaling en uitputting. Personen in bepaalde beroepen hebben hier meer last van dan andere (lees bijvoorbeeld een artikel voor Docenten).
   
  Personen die ’s-nachts door de mond ademhalen hebben een 2x zo grote kans op slaapproblemen als personen die door de neus ademhalen.  Personen die tijdens de slaap door de mond ademhalen zullen ook vaak lichter slapen. Zij komen minder vaak en snel in diepe slaap.  Mond-ademhalers worden dan ook vaker moe wakker.
   
  Stress verhoogt je ademhaling. Door stress ga je sneller ademen, meer vanuit je bovenlichaam/borst, je zucht meer, je neemt meer lucht in je longen en je kunt je ademhaling horen. Dit zijn allemaal signalen van een verstoorde ademhaling. 
   
  Daarbij komt nog dat we overal horen dat het nemen van een diepe inademing goed is. En het geeft daadwerkelijk ook een kort gevoel van opluchting. Het ondersteunt echter weer de fysiologie van je stress toestand (wat we noemen de vlucht/vecht-reactie).
   
  Wat je je zou kunnen afvragen is waar je rustiger van wordt, vanmeerofminderademen. Waarschijnlijk kom je dan uit bij een rustige ademhaling, door de neus, via het middenrif.

  Buteyko Ademhaling. Ondervind het aan den lijve!

  Probeer het eens vijf minuten.
   
  Let nu op wat er gebeurt. 
  Misschien voel je dat je meer speeksel ontwikkelt, dat je lichaamstemperatuur stijgt, dat je je rustiger voelt. 
  Dit zijn tekenen dat je para-sympathische zenuwstelsel geactiveerd wordt, het deel van het zenuwstelsel dat ontspanning mogelijk maakt.
   
  “Als je in een paar minuten kunt bereiken dat je temperatuur verandert, dat je bloedvaten verwijden, je extra speeksel aanmaakt en je je rustiger voelt, dan is het niet moeilijk om te verzinnen wat het effect is van continue snel en veel ademen. Namelijk precies het omgekeerde.”
   
  “Om te komen tot een normale zuurstoftoevoer naar de cellen in je lichaam heb je dus een normale ademhaling nodig waardoor je voldoende CO2 vasthoudt. Daarom heeft Buteyko het ook over “normalisation of breathing”.”

  Adem door je neus

  Dokters praten niet over ademen door de neus, maar neusademhaling heeft voordelen:
   
  Klachten verdwijnen deels als je van mondademhaling overgaat op neusademhaling, ook ‘s nachts.

  Definitie van diep ademhalen volgens Buteyko

  Diep betekent “ver van de top vandaan” of “het verst van de bovenkant”. 
  Diep ademen slaat op gebruik van het middenrif in tegenstelling tot borstademhaling.
  Door de mond ademhalen leidt tot borst-ademhaling.
  Diep ademhalen kan toch heel licht zijn. Het is namelijk door de neus en via het middenrif tot diep in de buik en licht!

  Voordelen van Buteyko Ademhaling Methode:

  – Zuurstofniveau in spieren stijgt;
  – Je zenuwstelsel kalmeert, wordt rustiger;
  – Werking synapsen tussen zenuwen en hersencellen verbetert;
  – Immuunsysteem verbetert;

  – Glad spierweefsel reageert (bloedvaten, migraine, bloeddruk, stoelgang etc.).

  Hierdoor voel je je, als je een tijdje oefent met de Buteyko-methode, over het geheel genomen beter. Je slaapt beter, je eet anders, je concentreert gemakkelijker.  Wel kunnen er in eerste instantie reinigingsreacties optreden doordat het immuunsysteem verbetert. Het lichaam gaat afvalstoffen afvoeren. 

  Je hebt de weg naar verbetering van jouw gezondheid is ingezet…